Gambling Disorder

พฤติกรรมการเล่นการพนันอยู่คู่กับคนมาตั้งแต่โบราณแล้ว สมัยก่อนมีบันทึกว่า มีคนสองคนนั่งอยู่ใต้ต้นไม้ รอใบไม้ร่วงหล่นลงมา ยังทายกันเล่นว่าใบจะคว่ำหรือหงาย ทายไปทายมากลับกลายเป็นการวางทรัพย์สินเดิมพัน เรียกว่าใครทายแม่นคนนั้นได้ทรัพย์ฝ่ายตรงกันข้าม การพนันเริ่มเปลี่ยนรูปแบบตามยุคสมัย และลักษณะการเล่น

 

แต่รวม ๆ แล้วคือการเสี่ยงเลือกจากการทายผลโดยวางทรัพย์สินตนเองเดิมพัน ผลปรากฏว่าตรงตามที่ตนเสี่ยงเลือกไว้ ผู้เสี่ยงจะดีใจที่ได้ทรัพย์ฝ่ายตรงกันข้าม ตรงกันข้ามผลกลับไม่ตรงตามที่ตนเสี่ยง ไม่แค่เสียใจ เพราะเสียทรัพย์ แต่อยากจะแก้มือคืน ธรรมดาที่บางครั้งได้บ้าง บางครั้งเสียบ้างนานวันจนกลายเป็นพฤติกรรมติดพนัน

 

จะเลิกควรหาสาเหตุแล้วแก้ที่เหตุ

ความอยากที่จะแก้มือเวลาตนเองแพ้พนัน คือกลไกทางจิตที่ผู้เล่นพนันต่อต้านความอยากไม่ได้จะมีอาการคือผู้เล่นจะหมกมุ่นคล้ายกับคนที่ติดยา อยากจะเล่นซ้ำเพราะสมองหลั่งสารเคมีชนิดที่กระตุ้นความสุข สนุกสนานออกมา แต่ขณะที่สารเคมีชนิดที่ออกฤทธิ์ยับยั้งใจลดลง คือสาเหตุที่ทำให้ผู้ที่เล่นพนันบ่อย ๆ จนติด อาการที่ว่าทางจิตเวชจัดว่าเป็นโรคจิตชนิดหนึ่ง จิตแพทย์ว่าผู้เล่นจะเริ่มเล่นครั้งต่อไปหรือไม่อยู่ที่สิ่งเร้า สภาพแวดล้อม และสื่อรอบตัวอย่างสื่อพนันออนไลน์ง่าย ๆ ในสมาทโฟน คนที่ติดพนันไม่รุนแรงจะรักษาเองหายขาด แต่บางคนมีอาการแทรกซ้อนอย่างอาการซึมเศร้าอาจหายยาก    

  

         

ค่อย ๆลด จนเลิกเริ่มง่าย ๆ บอกกับคนที่ใกล้ชิดที่คอยให้กำลังใจ ว่าจะเลิก เขาคงยินดีเป็นอย่างยิ่ง คนใกล้ชิดที่ว่า ควรมีอำนาจคอยควบคุมพฤติกรรมการเล่นได้ เพราะจะประเมินผลสิ่งที่ผู้อยากจะเลิกเล่นพนันคาดหวัง โดยลดจำนวนเงินที่เล่นแต่ละครั้งลง ครึ่งหนึ่งเพื่อป้องกันความรู้สึกแปลก ๆ ที่อาจเกิดขึ้นเมื่อคิดจะเลิกทันที คืออาการคล้ายกับคนติดยาแล้วขาดยา กล่าวคือการเสพติดพนัน ก็มีอาการคล้ายกับการเสพติดของคนติดยานั่นเอง ลองเริ่มจากการการเล่นครั้งต่อไป หากไม่ได้เงิน ครั้งต่อไปก็ลดจำนวนเงินเดิมพันลง แต่ชนะได้รับเงินก็ให้หักเงินทุนตัวเองไว้ แล้วรีบเอาตัวเองออกจากสิ่งแวดล้อม หนีสิ่งเร้า นำสื่อที่ตนเข้าไปเล่นออกห่าง ๆ จะฝากคนที่ใกล้ชิดไว้ก่อน แล้วนำเงินที่เหลือไปทำบุญส่วนหนึ่ง เพื่อลดความโลภในตัวเองแล้วลดการเล่นพนันโดยการลดจำนวนครั้งลง 

ขั้นต่อมาปรับสิ่งเร้ารอบตัวใหม่ แก้ไขเปลี่ยนกิจวัตรที่เคยทำ หากิจกรรมอื่นทำแทน ควรเลิก หรือหลีกเลี่ยงที่จะพูดคุยสนทนากับเพื่อนที่เคยร่วมวงพนันเพื่อลดความอิจฉา และตัณหาลง 

เปลี่ยนวิธีคิดที่จะปลอบใจตัวเองว่า เงินแค่นี้เอาไว้ซื้อความสุขสนุกกับการได้ลุ้นระทึกกับการพนันในแต่ละครั้ง เงินที่เราจ่ายนำมาเก็บออมไว้แล้วซื้อเครื่องอำนวยความสะดวกสบายในชีวิตประจำวัน ค่าใช้จ่ายในครอบครัวยามเจ็บป่วย ตลอดจนเป็นทุนค้าขายล้วน ซึ่งแล้วแต่จะทำให้คุณภาพชีวิตดีขึ้นกว่าที่เป็นอยู่ สำหรับกรณีฉุกเฉินอยากจะปรึกษานักจิตวิทยา สายด่วน 1323 คือสายด่วนคนอยากเลิกการพนัน  

รูปแบบ กฎเกณฑ์การเล่นการพนันในปัจจุบันยังคงรักษารูปแบบเดิมคือการทายผล อาจเปลี่ยนแปลง ตามกระแสเทคโนโลยีอย่างการพนันออนไลน์ การหนีจากสิ่งเร้า ปรับสิ่งแวดล้อมรอบตัว และวิธีคิดใหม่คือการสร้างภูมิคุ้มกันผู้ที่เคยติดพนันไม่กลับไปสู่วังวนเดิม

 

---

 

เอกสารอ้างอิง

• กิจกรรมป้องกันภัยพนันในมหาวิทยาลัย,ศูนย์ข้อมูลนโยบายสาธารณะการลดปัญหาการพนัน มูลนิธิสาธารสุขแห่งชาติ,2559:กรุงเทพฯ.
• แกะรอยผลกระทบการพนัน,ศูนย์ข้อมูลนโยบายสาธารณะการลดปัญหาการพนัน มูลนิธิสาธารสุขแห่งชาติ2559:กรุงเทพฯ.
• เว็บไซต์ www.rajanukul.go.th